Η μεγαλύτερη ανάγκη της αγοράς βιολογικών προϊόντων είναι η διασφάλιση της αξιοπιστίας των προϊόντων αυτών. Αξιοπιστία που έχει να κάνει με τον τρόπο παραγωγής αλλά και με τον τρόπο διάθεσης των βιολογικών προϊόντων.

Εγγυητές στην όλη διαδικασία είναι οι οργανισμοί πιστοποίησης που εποπτεύονται από κρατικές αρχές, στην Ελλάδα από το ΕΣΥΔ (Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης) και τον ΕΛΓΟ – Δήμητρα (Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό). Οι οργανισμοί πιστοποίησης (π.χ. ΔΗΩ) είναι αυτοί που θα κάνουν ετήσιους τακτικούς και έκτακτους ελέγχους, δειγματοληψίες και αναλύσεις και θα εκδόσουν – εφ όσον όλα αποδειχθούν σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία – το πιστοποιητικό περί βιολογικών προϊόντων ή αποδεικτικό έγγραφο ή όπως νομικά και τυπικά ορίζεται «ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ«. Η Αναφορά Πιστοποίησης εκδίδεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.

Πώς λειτουργεί πρακτικά το θέμα της βιολογικής πιστοποίησης;

Για τους παραγωγούς : Είναι υποχρεωμένοι να καλλιεργούν χωρίς χημικά φάρμακα και λιπάσματα και σύμφωνα με τις αρχές της οικολογίας. Τα σκευάσματα και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν αναφέρονται σε εγγεκριμένους καταλόγους και κατευθυντήριες οδηγίες που διαρκώς περνούν από αυστηρές αξιολογήσεις. Αυτό με λίγα λόγια είναι η πιστοποίηση της παραγωγής φυτικής ή ζωικής.

Για τους μεταποιητές : Είναι υποχρεωμένοι να μεταποιούν και να συσκευάζουν τα αγροτικά προϊόντα με με σκευάσματα και μεθόδους που πάλι αναφέρονται σε αυστηρά οικολογικά πρότυπα και κανονισμούς. Είναι αυτό που ονομάζεται πιστοποίηση παρασκευαστικής δραστηριότητας.

Τέλος, για τα καταστήματα πώλησης: Υπάρχουν υποχρεώσεις τεκμηρίωσης και διασφάλισης ότι διακινούνται βιολογικά προϊόντα χωρίς τον κίνδυνο ανάμιξης με συμβατικά.

Ο τελικός καταναλωτής πώς τελικά αναγνωρίζει τα βιολογικά προϊόντα;

Ο τελικός καταναλωτής που αγοράζει ένα συσκευασμένο βιολογικό προϊόν θα πρέπει να αναζητάει το εικονίδιο που φαίνεται στην παραπάνω εικόνα. Είναι το ευρωπαϊκό σήμα πιστοποίησης που φέρει υποχρεωτικά κάθε συσκευασία βιολογικού προϊόντος που διακινείται στην ευρωπαϊκή ένωση είτε στην πρασινοάσπρη απόχρωση είτε σε ασπρόμαυρη.

Τα καταστήματα λιανικής πώλησης βιολογικών προϊόντων ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ να υπόκεινται σε επίσημους ελέγχους που διενεργούνται για την επαλήθευση τήρησης των κανόνων που διέπουν τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και πιστοποίηση να μην έχει ένα κατάστημα (που δεν είναι υποχρεωμένο) οφείλει να ακολουθεί τους κανόνες. Βάσει αυτών δε διασφαλίζεται ο καταναλωτής που θα δει να συνυπάρχουν χύμα «βιολογικά» προϊόντα σε κατάστημα χωρίς πιστοποίηση. Έτσι, οποιαδήποτε αναφορά ή ονομασία που παραπέμπει σε βιολογικά προϊόντα (π.χ. ΒΙΟ-, ORGANIC, Bio, Βιολογικά κλπ) χωρίς την ανάλογη τεκμηρίωση επισύρει νομικές κυρώσεις. Η μόνη επίσημη διασφάλιση για τον καταναλωτή είναι η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ του καταστήματος.

Ο καταναλωτής πρέπει να έχει άμεση και ελεύθερη πρόσβαση στην αναφορά πιστοποίησης (Πιστοποιητικό) είτε του παραγωγού όταν αγοράζει από παραγωγό είτε του καταστήματος όταν αγοράζει από ενταγμένο κατάστημα στο σύστημα ελέγχου. Οποιαδήποτε κωλυσιεργία είναι ύποπτη και προφανώς παράνομη.

Ποια η διαδικασία των ελέγχων από τους πιστοποιητικούς οργανισμούς;

Κατά τους ελέγχους αυτό που απασχολεί τους τελικούς καταναλωτές είναι η διαδικασίες των δειγματοληψιών κυρίως. Μία δειγματοληψία μπορεί να είναι τακτική ή έκτακτη (συνήθως). Τα αποτελέσματα εφόσον είναι θετικά (υπάρξη παρατυπίας) κοινοποιούνται άμεσα στον εξεταζόμενο, στις αρμόδιες εθνικές αλλά εδώ και λίγο καιρό υποχρεωτικά ΚΑΙ στις ευρωπαϊκές αρχές σε διάστημα λίγων ωρών (μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος ιχνηλασιμότητας των βιολογικών) . Το ενδεχόμενο αποφυγής ή «μαγειρέματος» των συνεπειών είναι επομένως πρακτικά αδύνατο.

Οι διαδικασίες πιστοποίησης δεν είναι μια απλή διαδικασία καθώς πρέπει να εξασφαλιστεί ικανοποιητική σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Πάντα θα υπάρχει ανάγκη βελτίωσης η οποία θα γίνεται αποδοτικότερη με την ενεργή συμμετοχή, παρατηρήσεις και επισημάνσεις όλων όσων εμπλέκονται στη ροή των βιολογικών προϊόντων. Κυρίως των παραγωγών και των καταναλωτών.

Η ενημέρωση από πλευράς του καταναλωτικού κοινού είναι το καλύτερο μέσο που διαθέτουν και είναι απαραίτητο να ζητείται επιτακτικά.